Niezmiernie często zdarza się, że w sprawach dotyczących spowodowania wypadku (art. 177 k.k.) Sądy w wyrokach skazujących zasądzają na rzecz pokrzywdzonych nawiązkę. Niekiedy są to kwoty znaczące np. 20.000,00 zł czy nawet 50.000,00 zł. Wysokość nawiązki uzależniona jest od konsekwencji wypadku.
Zgodnie z nowelizacją z dnia 20.2.2015 r. wysokość nawiązki orzeczonej na podstawie art. 46 § 2 KK nie może jednak przekraczać 200.000,00 zł. Sprawca wypadku po uprawomocnieniu się wyroku zobowiązany jest zapłacić na rzecz Pokrzywdzonego ww. świadczenie. Nawiązka może być zasądzona, również na rzecz osoby najbliższej, jeśli Pokrzywdzony zmarł.
Często w pracy zawodowej spotykam się z problematyką zwrotu nawiązki przez ubezpieczyciela, który w chwili wypadku świadczył ochronę ubezpieczeniową pojazdu, którym poruszał się sprawca wypadku (ubezpieczenie OC).
Czy mogę starać się o zwrot nawiązki od ubezpieczyciela?
Odpowiedź brzmi: TAK.
Kluczowe znaczenie dla zasadności zwrotu nawiązki miała uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 roku (sygn. akt III CZP 31/11), w której Sąd wskazał, że „Sprawca wypadku komunikacyjnego, wobec którego zastosowano środek karny polegający na obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 1 w związku z art. 39 pkt 5 k.k.), może domagać się od ubezpieczyciela - na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów - zwrotu świadczenia zapłaconego na rzecz pokrzywdzonego.”
Pomimo dość klarownego stanowiska doktryny i judykatury w tym zakresie, towarzystwa ubezpieczeniowe w dalszym ciągu odmawiają sprawcy wypadku zwrotu nawiązki. Analizując dziesiątki odmownych decyzji towarzystw, mogę stwierdzić, że pojawia się w nich zawsze ten sam (błędny) argument – nawiązka ma charakter karny, a nie odszkodowawczy. Pogląd ten w świetle przywołanego wyżej orzeczenia Sądu Najwyższego jest oczywiście nieaktualny.
Wobec takiego stanowiska towarzystwa ubezpieczeniowego konieczne staje się skierowanie sprawy na drogę sądową.
Jeśli mają Państwo pytania dotyczące tej problematyki jestem do Państwa dyspozycji.
Adw. Marcel Marszałek
