Prowadzenie samochodu po spożyciu alkoholu. Czy zawsze jest przestępstwem?
Zgodnie z art. 178a § 1 k.k. odpowiedzialności karnej podlega kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym.
Przywołany przepis wydawać się może jednoznaczny, jednakże dla jego prawidłowego zrozumienia konieczne jest wyjaśnienie znaczenia poszczególnych zawartych w nim pojęć, a w szczególności jednego z nich – „stan nietrzeźwości”.
Definicja tego określenia umieszczona została w art. 115 § 16 k.k. oraz art. 46 ust. 3 ustawy z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Obydwa akty prawne jako stan nietrzeźwości określają sytuację, gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 ‰ albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub gdy zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Czy zatem mniejsza niż wymieniona powyżej ilość alkoholu we krwi kierowcy skutkuje jego bezkarnością?
Otóż nie. Nie poniesie on wprawdzie odpowiedzialności za przestępstwo stypizowane w art. 178a § 1 k.k., jednakże może zostać ukarany za wykroczenie, o którym mowa w art. 87 § 1 k.w., tj. prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka.
Na pierwszy rzut oka trudno dostrzec różnicę pomiędzy omawianymi przepisami, jednakże kryje się ona w pojęciach „stan nietrzeźwości” oraz „stan po użyciu alkoholu”. Pierwsze z nich zostało powyżej wyjaśnione, drugie sprecyzowano w przywołanym już art. 46 ustawy z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Zgodnie z jego ustępem drugim w stanie po użyciu alkoholu kierowca znajduje się, gdy zawartość alkoholu w jego organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2 ‰ do 0,5 ‰ albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg w 1 dm3
Oczywiście różne są również konsekwencje grożące sprawcy przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. i wykroczenia z art. 87 § 1 k.w.
Pierwszy z nich podlega bowiem grzywnie, karze ograniczenia wolności albo jej pozbawienia do lat 2, sprawca wykroczenia może natomiast zostać ukarany maksymalnie trzydziestodniową karą aresztu albo grzywną nie niższą niż 50 zł.
Podkreślić należy również, że zarówno skazując sprawcę przestępstwa, o którym mowa w art. 178a § 1 k.k. jaki i karząc za wykroczenie z art. 87 § 1 k.w., sąd zobligowany jest do orzeczenia środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Jego wymiar różni się jednakże drastycznie w zależności od tego czy mamy do czynienia z wykroczeniem czy przestępstwem. W pierwszym bowiem przypadku sąd porusza się w granicach od 6 miesięcy do 3 lat (art. 29 § 1 k.w.), podczas gdy minimalny wymiar tego środka karnego w przypadku występku z art. 178a§ 1 k.k. wynosi 3 lata (art. 42 § 2 k.k.).
Adw. Marcel Marszałek
Komentarze